Wyposażenie oczka wodnego - co jest faktycznie potrzebne?

Oczko wodne może być rzeczywistą wizytówką ogrodu oraz miejscem tętniącym życiem. Z założenia to obiekt, który jest mało pracochłonny. Aby zbiornik spełnił wszystkie powyższe warunki, powinien być nie tylko właściwie zbudowany, gęsto obsadzony zielenią, ale także dobrze wyposażony. Na co trzeba postawić w pierwszej kolejności?

Oczko wodne – podstawowe akcesoria

Najważniejsze wyposażenie oczek wodnych to pompa wodna z filtrem. Bez tego kompatybilnie połączonego sprzętu trudno mówić o utrzymaniu wody w czystości i hodowli ryb. Sama filtracja z wykorzystaniem roślin nie jest wystarczająca, chociaż traktuje się ją jako duże wsparcie w oczyszczaniu. Przy zakupie pompy należy zwracać uwagę na moc (W), wydajność (l/h) i wysokość tłoczenia (m). Dwa pierwsze parametry są kluczowe niezależnie od zastosowania sprzętu, na ostatni zwraca się uwagę, jeśli do pompy będzie podłączona fontanna lub kaskada. Pompę należy ustawić w możliwie najniższym miejscu w oczku wodnym, najlepiej na pewnym podwyższeniu (np. kamieniu), aby ograniczyć ryzyko zanieczyszczenia. Umieszcza się ją możliwie jak najdalej filtra, aby zwiększyć przepływ wody. Pompę należy dostosować do filtra. Przyjmuje się, że w zbiorniku o pojemności 10m² cała woda powinna zostać przefiltrowana przez dwie godziny. Im większy zbiornik, tym ten czas wydłuża się (chociaż nie można przesadzać). Jeśli pompa ma obsługiwać kilka urządzeń (np. dodatkowo kaskadę), należy zwiększyć jej wydajność. Zwykle jednak lepszym rozwiązaniem jest stosowanie dwóch pomp – jednej do oczyszczania, drugiej do napowietrzania.

Filtry można podzielić na ciśnieniowe i przepływowe. Pierwsze z nich zaleca się stosować w zbiornikach o pojemności do kilkunastu metrów sześciennych, drugie niezależnie od wielkości oczka. Przypływającą wodę w filtrze ciśnieniowym można kierować bezpośrednio do fontanny lub kaskady, w przypadku filtru przepływowego ciśnienie wody jest zbyt małe. Przy doborze modelu filtra istotny jest także rodzaj filtracji (optymalne urządzenie posiada kilka rodzajów). Filtracja mechaniczna polega na zatrzymywaniu większych cząsteczek – dotyczy to zarówno odpadów organicznych (np. fragmenty roślin), jak i nieorganicznych (przypadkowe śmieci). Filtr jest wyposażony m.in. w siatkę o drobnych oczkach i piankę poliuretanową. Filtracja chemiczna polega na dezaktywacji związków szkodliwych dla ryb i negatywnie wpływających na jakość/czystość wody (m.in. azotanów i azotynów). Filtracja biologiczna pozwala pozbyć się bakterii i innych szkodliwych mikroorganizmów.

Na oddzielną uwagę zasługują promienniki (lampy) UV. Mogą być elementem filtru lub oddzielnymi urządzeniami. Emitują ultrafioletowe światło, które niszczy organizmy jednokomórkowe, np. glony będące plagą każdego oczka wodnego. Wizualną oznaką masowego rozkwitu glonów jest zabarwienie wody na zielonkawo.

Dodatkowe wyposażenie oczek wodnych - warto je mieć!

Oczyszczenie oczka wodnego można dodatkowo usprawnić, instalując skimmer. To specyficzny filtr unoszący się na powierzchni wody (czasem przytwierdzany do brzegu), zasysający większe zanieczyszczenia powierzchniowe. Mogą to być gałązki, spadające liście drzew, osypujące się kwiaty i źdźbła traw. Skimmer dzięki temu daje „wytchnienie” filtrowi, działając niezależnie od niego. W okresie zimowym może być wykorzystywany jako pływak zapobiegający zamarzaniu powierzchni lustra wodnego.

Efektowność zbiornika, a także napowietrzenie można zwiększyć, instalując fontannę lub kaskadę. Poszczególne elementy oczka wodnego można podkreślić przez odpowiednio dobrane oświetlenie. Należy je uwzględnić już na etapie budowy (ukrycie kabli, instalacji, rozplanowanie miejsca przyłączenia energii elektrycznej). Do oświetlania wybiera się lampy o napięciu 12 lub 24V (potrzebny jest transformator). Mogą to być m.in. reflektory, lampy solarne, podwodne lampki (np. LED) i lampy pływające podkreślające lustro wodne. Warto oświetlać przede wszystkim najbardziej spektakularne części oczka (kaskada, fontanna, wysokie rośliny, figurki) oraz strefę brzegową (to w szczególności dotyczy większych oczek oraz stawów, w których oświetlenie instalowane na lub pod powierzchnią po prostu ginie).

Dodatkowym atutem mogą być posągi i inne dekoracje. Trzeba dobierać je tak, aby pasowały do stylu urządzania ogrodu (np. figurki Buddy i kamienne latarenki w ogrodzie orientalnych, figurki zwierząt w ogrodzie angielskim, rustykalne akcenty w ogrodzie wiejskim oraz sztuka awangardowa w ogrodzie modernistycznym). Odpowiednio dobrany sprzęt, oświetlenie i dekoracje sprawią, że finalny efekt przejdzie najśmielsze oczekiwania. Nie można przy tym zapominać o posadzeniu roślin (i dopasowaniu ich do warunków oraz strefy), o czym więcej piszemy w artykule Rośliny do oczka wodnego.