Jak założyć oczko wodne?

Założenie oczka wodnego w ogrodzie ma wiele plusów: to element, który wyróżnia się na tle architektury ogrodu i nasadzeń. W okresie słonecznej pogody lustro wodne odbija promienie, przyciągając wzrok i nadając ogrodowi magicznego uroku. W dodatku szum wody uspokaja, a obserwacja życia organizmów wodnych może dostarczyć wiele przyjemności. Trzeba sobie postawić tylko pytanie: jak zbudować oczko wodne?

Przed wyborem konkretnego rozwiązania warto zastanowić się, jaką finalną wielkość będzie miał zbiornik wodny. Od jego rozmiarów (zwłaszcza głębokości) zależy, jakie ryby będzie można hodować (i czy trzeba będzie przenosić je na zimę do pojemnika ustawianego w pomieszczeniu). Duże oczka wodne (przynajmniej 10 m2) są mniej czasochłonne, gdyż nie wymagają szczegółowej pielęgnacji. Łatwiej osiągnąć w nich efekt zbliżony do równowagi biologicznej zachodzącej w przyrodzie. Niewielkie zbiorniki co prawda nadają się do każdego ogrodu, ale wymagają wielu zabiegów (w szczególności tych dotyczących utrzymywania dobrej jakości i czystości wody). Z głębokich zbiorników lepiej zrezygnować, gdy w ogrodzie przebywają dzieci. Żadne rozwiązanie, nawet barierki, nie są skuteczną ochroną – kreatywność maluchów pod tym względem nie zna granic.

Optymalne miejsce pod oczko wodne

Oczka wodne (i stawy) powinno się budować na płaskim terenie. Jeśli w pobliżu występuje naturalne wzniesienie, można dodatkowo zdecydować się na aranżację strumienia (wystarczy 1% spadku). Optymalne jest stanowisko lekko osłonięte. Cień jest niewskazany (chociażby dla rozwoju zieleni), przy nadmiernym nasłonecznieniu latem będzie dochodziło do przegrzewania się wody (niebezpieczeństwo dla ryb, nadmierny rozrost glonów). Oczywiście oczko wodne nie może być zakładane w miejscu, gdzie znajdują się instalacje (wodne, energetyczne, telekomunikacyjne itp.). Ze względu na utrzymanie czystości lepiej unikać także miejsc w bezpośrednim sąsiedztwie drzew liściastych.

Jak zrobić oczko wodne – z formy czy wylewane?

Oczko wodne może powstać z gotowej formy lub wylewki. Pierwsze rozwiązanie częściej stosuje się przy niewielkich zbiornikach. W sprzedaży dostępne są m.in. formy z tworzywa sztucznego (dość podatne na uszkodzenia mechaniczne), z włókien szklanych i żywic epoksydowych (są bardziej trwałe). Oczka wodne powstałe po wylewce betonu są znacznie bardziej wytrzymałe. W tym przypadku można pokusić się o zaprojektowanie naturalnego kształtu z półkami (oczka wodne trzeba wtedy opróżniać przed nadejściem zimy, aby zamarznięta woda nie rozsadziła materiału). Beton należy wylać na usypaną warstwę tłucznia. Nie można także zapominać o rurze odprowadzającej (jej wylot umieszcza się w najgłębiej położonym miejscu). Ściany (najczęściej są pionowe lub lekko skośne) zalewa się betonem z użyciem szalunku (później trzeba go zdjąć). Beton zasycha po tygodniu. Warto podlewać go codziennie wodą dla lepszego związania.

Oczko wodne z formy umieszcza się po prostu w wykopie, pamiętając o ponownym zasypaniu pustych przestrzeni i wypoziomowaniu brzegów. Ziemię po wykopkach można użyć np.: do budowy wrzosowiska lub skalniaka – na dolną warstwę. To mało wartościowy materiał do uprawy roślin, dlatego powinien być przykryty bardziej żyznym podłożem.

Sprzęt i rośliny – niezbędnik oczka wodnego

Każde oczko wodne powinno być wyposażone przynajmniej w podstawowy sprzęt. To przede wszystkim filtr połączony z pompą. Obliczanie pojemności zbiornika w celu dobrania zestawu najlepiej pozostawić fachowcom. Przy wyborze filtrów warto zwrócić uwagę na rodzaj materiału oczyszczającego (wyróżnia się filtry mechaniczne, biologiczne, chemiczne i promienniki UV). Im więcej różnorodnych wkładów filtracyjnych, tym lepiej. Wydajność pomp określa ilość wody „przerabianej” w danej jednostce czasu oraz ciśnienie – wysokość, z jaką pompa może pompować wodę. Oba urządzenia należy dobrać tak, aby były kompatybilne (sprzedawca pomoże złożyć odpowiedni zestaw). W oczku wodnym przydatny jest również skimmer. To specyficzny filtr, który zbiera odpady unoszące się na powierzchni lustra wodnego (np.: liście). Przez okres zimy może pełnić rolę pływaka, nie dopuszczając do zamarznięcia wody na powierzchni. Aby oczko wodne oddało pełnię swojej krasy, warto zainstalować w nim oświetlenie (np.: reflektory podwodne, reflektory powierzchniowe).

Rośliny najlepiej sadzić w okresie wiosennym (kwiecień - maj) w napełnionym zbiorniku z odstaną wodą (3-7 dni). Dobrym sposobem jest także uprawa zieleni w pojemnikach, które maskuje się kamieniami. Przy doborze gatunków należy zwracać uwagę na ich ekspansywność i wymagania (w szczególności dotyczące preferowanej strefy głębokości).

Strefy głębokości:

• Strefa wody głębokiej – od ok. 70 cm;
• Strefa wody średniej – 30-70 cm;
• Strefa wody płytkiej – do 30 cm;
• Strefa błotna – lub bagienna – do 15 cm;
• Strefa brzegowa – obszar bezpośrednio przylegający do oczka.