Przewodnik po gatunkach - Kiryski

Kiryski w środowisku naturalnym występują w wodach Ameryki Południowej (Amazonia, Orinoko, Parana i Madeira). Zasiedlają zarówno wody stojące, jak i leśne strumienie, jeziora, rozlewiska, a nawet stawy. W celach hobbystycznych hoduje się różnorodne gatunki (kłopot bogactwa), kiryski doczekały się także wyselekcjonowanych odmian, np.: albinosów.

Ryby kiryski – różnorodność gatunkowa i odmianowa

Kiryski to niewielkie ryby – zwykle długość ciała dorosłych okazów wynosi 3,5-7 cm. Dość duże rozmiary osiąga kirysek brodaty (samica 12 cm, samiec 10 cm), kirysek szmaragdowy (samica 8 cm, samiec 7 cm) i kirysek spiżowy (samica do 7,5 cm, samiec 6,5 cm). Popularny kirys pstry dorasta do 6-7 cm długości. Najmniejszy natomiast jest kirysek karłowaty (samica 3 cm, samiec 2,5 cm) i kirysek malutki (samica 3,5 cm, samiec 3 cm). Dymorfizm płciowy obejmuje nie tylko wielkość, ale także kształt (samce są smuklejsze) i długość płetwy grzbietowej (u samców jest dłuższa, nawet dwukrotnie). Dojrzałość płciową osiągają po około roku. Zabarwienie ciała jest cechą gatunkową lub odmianową. Do najbardziej atrakcyjnych gatunków należy kirysek tygrysi, kirysek trójpręgi i kirysek panda. Dość jednolite ubarwienie mają kirysek czarny, kirysek złoty i kirysek albinos (wyprowadzony od kiryska pstrego).

Wymagania i pielęgnacja kirysków

Kiryski powinno się hodować w grupie obejmującej przynajmniej 6-8 egzemplarzy. Wtedy są bardziej śmiałe i aktywne. Minimalna długość ściany zbiornika dla takiego „stadka” wynosi 80 cm (w przypadku największych kirysków 100-120 cm). Ryba kirys jest nieagresywna i można ją umieszczać w zasadzie z każdym innym gatunkiem (kryterium wyboru to podobne wymagania). Można nawet stwierdzić, że kirysek nie zwraca szczególnej uwagi na inne ryby akwariowe. Jednym z najważniejszych aspektów hodowli jest odpowiedni dobór podłoża. Nie można używać żwiru o ostrych kantach i kanciastych kamieni. Optymalny jest gruboziarnisty piasek (dla potrzeb uprawianych roślin w głębszych, niedostępnych warstwach, żwir można zastosować dla efektowniejszego ukorzenienia).

Średnia optymalna temperatura wody dla grupy wynosi 22-26°C (a pH=6,0). Nieco cieplejsze warunki preferuje kirysek Sterby (24-28°C). Tolerancja na twardość wody zależy od gatunku – najbezpieczniejsza granica to 2-12°n. Zbiornik warto dekorować w taki sposób, aby stworzyć liczne kryjówki (np. z kamieni i korzeni). Należy korzystać z wydajnego filtra (np.: zewnętrznego z kilkoma rodzajami wkładów filtracyjnych). Ryby nie lubią nadmiernego oświetlenia. Pod hodowlę można dobrać słabsze światło lub rozproszyć je przez uprawę roślin pływających. Kiryski są wrażliwe na zanieczyszczenia wody. Częste choroby kirysków to ichtiosporidioza, posocznica i limfocystoza.

Rozmnażanie kirysów w akwarium hobbystycznym

Rybki kiryski mogą rozmnażać się w warunkach domowych. Nie jest to zjawisko częste, ale możliwe. Niektóre gatunki są mało płodne, wytwarzają niedużo ikry, przez co trudniej je rozmnożyć (np.: kirysek panda). Z popularniejszych ryb umiarkowanie łatwo rozmnaża się kirysek pstry. Pierwszym objawem, że „coś się dzieje” jest nietypowe zachowanie ryb. Samiec gania samicę po całym zbiorniku, wpływa przed nią i zapładnia, trzymając ją za wąsy. Tarło może trwać ok. godziny. Następnie samica szuka miejsca do złożenia jaj (szyby i inne elementy). Na ten okres rybę warto przenieść do oddzielnego akwarium (lub samą odklejoną ikrę). Ikra kiryska musi mieć idealnie czystą wodę, dlatego podmianki robi się codziennie. Czasem używa się środków zabezpieczających przed pleśnieniem ikry. Należy także używać pompy z filtrem. Ikry nie można pozostawić w zbiorniku zbiorczym, gdyż zostanie zjedzona przez inne ryby.

Kiryski nie opiekują się swoim potomstwem. Proces rozmnażania można pobudzić przez obfite karmienie (przez kilka dni), pokarmem wysoko proteinowym. Przez ten okres nie podmienia się wody, a napowietrzanie ustawia na minimum. Dopiero później należy podmienić część wody (nawet 50%) i rozpocząć intensywne napowietrzanie. To w pewien sposób symuluje rybom porę deszczową (w środowisku naturalnym ryby rozmnażają się właśnie w tym okresie).

Czym karmić kiryski?

Pokarm dla kirysków powinien być różnorodny – obejmuje zarówno karmę suchą, mrożoną, jak i żywą. Kiryski karmi się głównie pokarmem pochodzenia zwierzęcego (w różnej formie), uzupełnieniem jest pokarm roślinny. Młode (potomstwo) można karmić rozdrobnionym żółtkiem i specjalistycznym pokarmem dla narybku. Wartościową karmą są także larwy solowca i rureczniki. Kiryski, podobnie zresztą jak inne ryby, powinno się karmić częściej (np.: 3-4 razy dziennie), ale małymi dawkami.