Przewodnik po gatunkach - Prętnik karłowaty

Prętnik karłowaty (Colisa lalia, Trichogaster lalius) to ceniona, chociaż wymagająca ryba akwariowa. Należy do rodziny guramiowatych, dlatego często nazywana jest gurami karłowatym. To propozycja dla osób systematycznych, które mogą poświęcać dużo uwagi dbaniu o utrzymanie prawidłowych parametrów wody. Co warto wiedzieć o tym gatunku?

Gurami karłowate – pochodzenie, wygląd, odmiany i cena

Gurami karłowate w środowisku naturalnym zasiedla wody azjatyckie, występuje głównie w spokojnych rzekach w Pakistanie, Indiach oraz Bangladeszu. To niewielka ryba – dorosłe samce osiągają ok. 7-7,5 cm, samice są nieco mniejsze (do 6 cm). Dymorfizm płciowy jest charakterystyczny i wyraźnie zaznaczony. Samce są smuklejsze i atrakcyjniej wybarwione. Tradycyjny gatunek ma jajowate ciało w czerwono-niebieskie paski. Na długich płetwach (grzbietowej i ogonowej) gęsto występują niebieskie cętki i plamki. Wrażenie robią także nieco „smokowate” pomarańczowo-brązowe oczy. Samice mają zielonkawe zabarwienie z lekko zaznaczonymi niebieskimi pasami. Prętnik jest hodowany w akwariach od 1874 roku (pierwszy okaz trafił do Paryża). Ma więc prawie półtorawiekową tradycję akwarystyczną. Przez ten okres wyselekcjonowano ciekawe odmiany - niemal jednolite kolorystycznie. W sprzedaży dostępny jest prętnik czerwony i prętnik niebieski. Cena zależy od punktu sprzedaży, zwykle prętnik karłowaty kosztuje ok. 15 zł.

Towarzystwo i aranżacja akwarium dla prętnika

Prętniki karłowate można hodować w akwarium zbiorowym z innymi gatunkami. Kryterium wyboru są wspólne wymagania poszczególnych gatunków. Zdarza się jednak, że samce w okresie tarła są agresywne względem mniejszych, barwnych ryb (np. neonków) lub gatunków posiadających okazałe płetwy (np. gupiki, o których więcej piszemy w naszym artykule Przewodnik po gatunkach - Gupiki). Takiej postawy nie można wykluczyć. Dla parki zaleca się przeznaczyć akwarium o pojemności przynajmniej 50-60 l. Ze względu na terytorializm (w obrębie gatunku) ryby rzadko hodowane są w stadach. Prętnik to ryba labiryntowa, posiada organ, który umożliwia jej oddychanie także powietrzem atmosferycznym. Dlatego nie można szczelnie zakrywać akwarium (w pokrywie powinny się znajdować otwory umożliwiające wymianę gazową). Jednocześnie pokrywa jest potrzebna, by temperatury wody i powietrza znajdującego się nad lustrem były zbliżone. Oświetlenie nie powinno nagrzewać powietrza i wody (dobre są lampy LED). Duże znaczenie dla żywotności, kondycji i „śmiałości” ryb ma duża liczba kryjówek w akwarium. Pod tym względem prętniki przypominają nieco zbrojniki czy piskorki. Schronieniem mogą być korzenie, groty skalne, ale najważniejszą rolę pełnią rośliny. Takie elementy dają wytchnienie samicom, które bywają zmuszane do chowania się przed natarczywymi samcami. Gęsta obsada w tym wypadku to konieczność. Istotne są wysokie rośliny tworzące tło i gatunki pływające, w tym glony.

Woda – najważniejsze parametry

Optymalna temperatura wody oscyluje w zakresie 22-27°C, pH= 6=7, a twardość 2-18°n. Akwarium trzeba wyposażyć w wydajny filtr z pompą (prąd wody umiarkowany). Najlepiej wykorzystywać kilka wkładów filtracyjnych, bardzo ważna jest filtracja biologiczna. Prętnik karłowaty źle reaguje na zanieczyszczenia, a także świeżą wodę, jest wtedy podatny na choroby. Przy zakupie również trzeba na to uważać – gatunek może łapać infekcje iridovirusem DGIV. Ma wtedy bledsze ciało lub nawet ubytki. Wodę w akwarium należy podmieniać bardzo często (np. co 5-7 dni), ale w bardzo małej ilości (10-20%). Wcześniej powinna być być odpowiednio uzdatniona. Przy zakładaniu nowego akwarium prętniki warto wpuścić dopiero po 2-3 tygodniach, gdy zbiornik „dojrzeje”. Hodowcy często do wody dodają liście Ketapengu.

Odżywianie prętnika karłowatego - niewielkie wymagania

Ryby są wszystkożerne i mało wymagające pod tym względem. Niemniej warto różnicować im pokarmy dla dobrej kondycji i wybarwienia. W sprzedaży dostępna jest specjalistyczna karma dla gurami. Prętniki warto ponadto dokarmiać pokarmem żywym i mrożonym (ochotki, solowce, larwy komarów). Dobrym uzupełnieniem jest zooplankton.

Rozmnażanie w akwarium zbiorczym i tarliskowym

W dobrze urządzonym akwarium zbiorowym gatunek może rozmnażać się autonomiczne (bez naszej ingerencji) i nie ma potrzeby przenoszenia ryb do zbiornika tarliskowego. Samiec buduje charakterystyczne pieniste gniazdo (z bąbelków powietrza i fragmentów roślin zlepionych śliną), potrzebuje do tego roślin pływających. Pod nim odbywa się tarło. Samica składa ikrę do gniazda (nawet do 700 jaj), po czym jest przepędzana przez samca. Na ten okres samiec staje się strażnikiem chroniącym jaja, a później narybek. Ikra jest drobna i pływająca. Wylęg następuje średnio po 36 godzinach. Narybek początkowo korzysta z zasobów woreczka żółciowego. Przez pierwszy tydzień warto go dokarmiać pokarmem w żelu lub pyłku. Później odpowiednie są m.in. artemie. Przy przenoszeniu parki do akwarium tarliskowego trzeba pamiętać o stosowaniu pokrywy. Poziom wody nie musi być wysoki (wystarczy 20 cm), z tego względu do oczyszczania wody stosuje się niewielkie filtry gąbkowe. Temperaturę wody warto zwiększyć do 27°C. Akwarium tarliskowe musi być gęsto obsadzone roślinami – w tym pływającymi. Samiec może pozostać z narybkiem przez kilka pierwszych dni.