Rogatek sztywny - roślina dla początkujących akwarystów

Rogatek sztywny (Ceratophyllum demersum) to kosmopolityczna bylina występująca w wielu obszarach na całym świecie, w tym w Polsce. Należy do rodziny rogatkowatych (Ceratophyllaceae). Szybko rozrasta się i łatwo dostosowuje się do nowego środowiska. Te cechy rogatka sztywnego sprawiają, że dobrze sprawdza się w hobbystycznej akwarystyce, przy czym można z powodzeniem zaliczyć go do działu: „rośliny akwariowe dla początkujących”.

Rogatek to roślina wyróżniająca się widlasto rozgałęzionymi liśćmi okółkowo ułożonymi na łodygach. Pędy silnie rozgałęziają się, tworząc atrakcyjny z punktu akwarystyki gąszcz. W dotyku jest szorstka i chropowata. Te cechy wraz z nietypowym wyglądem sprawiają, że bylina przypomina nieco... skrzyp polny. W porównaniu z uciążliwym chwastem osiąga jednak znacznie większe rozmiary – do 100 cm wysokości w środowisku naturalnym, do kilkudziesięciu centymetrów w akwariach. Osobliwa jest także inna cecha rogatka – roślina wodna nie wytwarza typowych korzeni, do podłoża „przyczepia” się za pomocą zmodyfikowanych ryzoidów. Dawniej zastanawiano się, dlaczego rogatek na zimę opada na dno zbiornika. Rozwiązanie jest banalnie proste – na dnie panują lepsze warunki klimatyczne dla rogatka i roślina jest mniej narażona na przemarznięcie.

Rogatek sztywny – akwarystyka dla początkujących?

Rogatek jest często wybierany przez osoby początkujące ze względu na łatwe przystosowanie do życia w wodzie. Optymalna temperatura uprawy wynosi 20-28°C, bylina toleruje jednak jeszcze szerszy zakres temperatur i różne parametry dotyczące twardości (w twardej wodzie czerwienieją jej końcówki). Dobrze znosi wahania temperatury, co w pewien sposób czyni ją przydatnym gatunkiem w małych zbiornikach. Oczywiście w takim wypadku trzeba ją regularnie przycinać – to gatunek szybko rosnący, czasem „zdobywający teren” w sposób ekspansywny (ryzyko zagłuszenia innych roślin). Rogatek sztywny jest elastyczny – nawet mało korzystne środowisko nie powoduje jego zamierania. Można go przytwierdzać do poszczególnych elementów (np.: za pomocą gumki recepturki, kamienia) w tylnej części akwarium lub traktować jako roślinę częściowo/całkowicie pływającą. W tym ostatnim przypadku warto stosować cotygodniowe lekkie cięcie, aby rogatek nie „zabierał” światła roślinom położonym w niższych warstwach zbiornika. Lubi mało intensywne oświetlenie – przy nadmiernym natężeniu liście mogą nabierać mało atrakcyjnej, brązowej barwy. Nawożenie z reguły jest zbędne. Jeśli już decydujemy się je stosować, to warto zrezygnować z większych ilości azotu w składzie na korzyść potasu i fosforu.

Znaczenie rogatka w akwarium

Rogatek to cenny gatunek, który może wypełnić różne strefy zbiornika. Warto go wykorzystywać w szczególności na początku przygody z akwarystyką, gdy nie ma się jeszcze doświadczenia w uprawie zieleni wodnej. W takich wypadkach pierwszy „roślinny niezbędnik” to m.in. szybko rosnący rogatek, mech jawajski i żelazny anubias. To niezawodny sposób na szybką i niekłopotliwą zieloną aranżację. Jeszcze ważniejsza rola rogatka to ochrona narybku i mniejszych ryb. Gęsto pokryte liśćmi pędy są dobrymi kryjówkami przed drapieżnikami i agresywnymi rybami. Jest jednocześnie nieocenionym elementem w hodowli ryb labiryntowych (bojownik, gurami, prętnik, skrzeczyk, wielkopłetw), które mogą wśród gęstych pędów zakładać swoje gniazda. Rogatek sztywny, wydzielając trujące substancje, powoduje także zwalczanie glonów. Jest traktowany jako naturalny filtr powietrza, gdyż pochłania amoniak i niweluje poziom tlenku azotu (te dwie właściwości także ograniczają zarastanie zbiornika glonami). Dzięki niewielkim wymaganiom rogatka można uprawiać w krewetkarium, a także w akwarium zimnowodnym.

Rogatek sztywny - dostępność w sklepach

Rogatek od dekad wykorzystywany jest do dekoracji domowych akwariów, dlatego nietrudno jest znaleźć sklep akwarystyczny, który posiada go w swoim asortymencie. Rogatek sztywny jest zazwyczaj tani – cena oscyluje w granicach 3-10 zł (dla porównania inne gatunki bywają 2-3 razy droższe). Warto stawiać na niego, gdyż poza nadmiernym wzrostem nie sprawia żadnych problemów w uprawie. Rogatek łączy w sobie kilka kluczowych atutów: dobra cena, łatwość hodowli, duże walory dekoracyjne i ważne funkcje praktyczne.