Rośliny do oczka wodnego

Rośliny w oczku wodnym uprawia się z kilku powodów: dostarczają tlenu, pokarmu i schronienia organizmom wodnym, są naturalnymi filtrami oczyszczającymi wodę ze szkodliwych związków, ograniczają rozrost glonów i przyczyniają się do wystąpienia zjawiska równowagi biologicznej. W dodatku są najpiękniejszą dekoracją zwiększając „rangę” oczka wodnego do rzeczywistej wizytówki ogrodów. Pytanie tylko: jakie gatunki i gdzie sadzić?

Wybierając rośliny do aranżacji oczka wodnego powinno się zwrócić uwagę na trzy główne czynniki zwiększające szansę na efektywną uprawę. To wielkość zbiornika wodnego, stanowisko oraz strefa głębokości. W małych oczkach wodnych powinno się unikać sadzenia roślin ekspansywnych, które zagłuszą inne gatunki i w dodatku mogą zająć większość powierzchni. Duża liczba roślin w oczku wodnym jest wskazana – w przeciwieństwie do nadmiernego i niekontrolowanego wzrostu. Trzeba to umiejętnie wyważyć, aby oczko wodne nie było zarośnięte. Stanowisko uwzględnia głównie ilość docierających do zieleni promieni słonecznych i poniekąd łączy się ze strefami głębokości. Wyróżnia się kilka stref, które traktuje się jako wytyczne przy sadzeniu roślin wodnych i bagiennych:

Strefa wody głębokiej – poniżej 70 cm

Ta strefa obejmuje dno zbiornika wodnego i uprawia się w niej rośliny, które niemal w całości znajdują się w wodzie. Strefa obejmuje obszar zbiornika na głębokości 70 cm poniżej lustra wodnego. Optymalna dla roślin (ich zimowania) jest jednak głębokość 160-180 cm. W tej strefie uprawia się wiele „tradycyjnych” roślin do oczka wodnego:

Grążel żółty (Nuphar luteum) to pospolita roślina spotykana również w naturalnych zbiornikach wodnych. Wytwarza grube kłącza i pofałdowane podwodne liście. Na powierzchni widać zazwyczaj duże wcięte owalne liście (o średnicy do 30cm) i drobne, żółte kwiaty. Kwitnie od maja do sierpnia.

Grzybień, lilia wodna (Nymphaea alba) to najpopularniejsza grupa roślin wodnych, efektownych zarówno z pływających owalnych liści jak i przepięknych gwiazdkowatych kwiatów. Najczęściej uprawiane są lilie białe. Rośliny mogą kwitnąć od czerwca do września. Lubią stanowiska słoneczne i zbiorniki bez fontann/kaskad.

Kotewka orzech wodny (Trapa natans) – roślina jest polecana bardziej doświadczonym osobom, gdyż ma większe wymagania. Najlepiej uprawiać ją w zbiornikach, których głębokość przekracza 150 cm. Wytwarza atrakcyjne ząbkowate, romboidalne liście oraz jadalne owoce.

Strefa wody średnio głębokiej – 30-70 cm

W małych oczkach wodnych często jest to najgłębsza strefa obejmująca dno zbiornika. Obejmuje powierzchnię pomiędzy 30 a 70 cm głębokości. Niestety wiele roślin uprawianych w strefie wody głębokiej może przemarzać, dlatego przed zimą powinno się je przenosić do pomieszczenia. Popularne gatunki:

Pałka wąskolistna (Typha angustifolia) to gatunek ekspansywny, który nadaje się tylko do dużych oczek wodnych i stawów. Jednocześnie jest to jeden z najwydajniejszych filtrów wodnych, stosowanych w oczyszczalniach ścieków. Roślina osiąga wys. 150-200cm. Jej ozdobą są równowąskie liście i kolbowate, brązowe kwiatostany.

Strzałka wodna (Sagittaria sagittifolia) lubi stanowiska słoneczne. Można ją sadzić w małych zbiornikach. Osiąga wys. 50-100cm. Kwitnie wiosną na biało.

Żabieniec babka wodna (Alisma plantago-aquatica) to roślina mrozoodporna dorastająca do 100 cm wys. Tworzy rozety lancetowatych lub jajowatych liści. Kwiaty są niepozorne.

Strefa wody płytkiej – do 30cm wysokości

Strefa wody płytkiej obejmuje głębokość do 30cm. Wybór gatunków do tej strefy jest większy w porównaniu z powyższymi.

Tatarak zwyczajny (Acorus calamus) – pełni podobne funkcje jak pałka wąskolistna i jest polecany do dużych zbiorników. Osiąga wys. do 120cm. Radzi sobie w półcieniu.

Przęstka pospolita (Hippuris vulgaris) przypomina kształtem małe choinki. Jej małe, wąskie liście są ułożone okółkowo. Wystaje do 30cm ponad powierzchnie lustra. Sadzi się ją na głębokości 5-40 cm.

Okrężnica bagienna (Hottonia palustris) tworzy podwodne atrakcyjne pierzastodzielne liście. Kwitnie od mają do lipca. Drobne białe kwiaty wystają na długich (do 30 cm) nagich pędach. Lubi lekkie zacienienie.

Strefa błotna (bagienna) – do 15cm

To część oczka wodnego o stale wilgotnym podłożu. W tej niewielkiej części można uprawiać w zasadzie wszystkie gatunki, które lubią tereny podmokłe. Do aranżacji wykorzystuje się m.in. knieć błotną, kosaciec syberyjski, niezapominajkę błotną, narecznicę błotną, rdest wężownik, skrzyp błotny i tojeść rozesłaną.

Poza strefami

Przy dekoracji zbiornika wodnego warto uwzględnić także rośliny pływające nieprzyporządkowane do żadnej z grup. To m.in. azola karolińska, włosienicznik wodny, osoka aloesowata, hiacynt wodny. Ważne jest także zaplanowanie otoczenia oczka - w tym wypadku można wybierać wśród ogromnej liczby roślin ogrodowych, dopasowując je nie tylko do warunków, ale także do konkretnego stylu urządzania.